Juglans regia L.

Tokat’ın Niksar ilçesinde yüzyıllardır yetiştirilen, bölgenin iklimi ve toprağıyla şekillenmiş yerel bir ceviz çeşididir. Görece iri ve düzgün şekilli meyveleri, ince kabuğu ve dolgun iç verimi ile tanınır. Hasat edilen cevizlerin %85’ten fazlasında iç oranı çift parçalı ve kolay çıkarılabilir yapıdadır. Yağ oranı yüksek, lezzeti ise aromatik ve hafif tatlımsıdır. Özellikle kışlık hazırlıklarda, cevizli sucuk, pestil ve tatlı yapımında tercih edilir. Halk arasında “kabuk kırmadan içi çıkan ceviz” olarak anılması, bu özelliğin yerel bellekteki önemini yansıtır. Bölge halkı için sadece bir geçim kaynağı değil, aynı zamanda kültürel bir miras olarak da değer görür. 2011 yılında “menşe adı” ile başvurusu yapılmış olan Niksar Cevizi, 2013 yılında coğrafi işaret tescili alarak korunmaya değer yerel tarım ürünleri arasında yerini almıştır.

Sema Niğdeli: “Annem anlatırdı; Tokat' taki bütün ceviz ağaçlarını kargalar dikermiş. Karga cevizi çalıp sonra yemek için gömer ve yerini unuturmuş. Böylece bu cevizler filizlenip büyürmüş. Bu yüzden Tokat'taki bahçelerde hiç olmayacak yerlerde ceviz ağaçları yetişmiş, insanlar da bu ağaçlara dokunmayıp olduğu yerde bırakarak mahsulünden faydalanmışlar ve özellikle hiç ceviz dikmeyip bu işi kargalara bırakmışlar.”