
Crataegus germanica (L.) Kuntze
Muşmula
Yerel Adı
Döngel, Beşbıyık
Eser tekniği
Kâğıt üzeri suluboya
Boyutları (boy x en cm):
40 x 35 cm
Kısımlar ve ölçek bilgileri
[A] Genel görünüş (x1)
Ressam
Selda Özel
Muşmula (Crataegus germanica), Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde döngel, beşbıyık, ezgil veya mişpel adlarıyla bilinir. Bitki halk arasında sabır ve olgunlaşmanın simgesi olarak kabul edilir. Meyvesi henüz sertken buruk ve keskin tadıyla yenmeye uygun değildir; yumuşayıp iç dokusu kahverengiye dönünce “oldu mu?” sorusuyla sofralara gelir. Bu dönüşüm, halk belleğinde zamanla gelen lezzetin ve sabrın karşılığı olarak yer bulur. Anadolu’da muşmula genellikle kış mevsiminin başında çiğ olarak tüketilir; ayrıca hoşaf, marmelat, reçel ve sirke yapımında değerlendirilir. Zengin bir vitamin ve mineral kaynağı olarak koruyucu tıp açısından önemlidir. Halk inanışlarında kurutulmuş muşmula çekirdekleri muska içine konur ve nazardan korunmak amacıyla taşınır. Bazı bölgelerde “muşmula yiyenin dili çözülür” denir; bu, çocukların konuşmaya başlaması için muşmula verilmesi geleneğine dayanır. Bahçelerde hem meyve ağacı hem de sınır bitkisi olarak dikilir. Kırsal kültürde muşmula ağacının bulunduğu evin bereketli olacağına inanılır. Bu yönleriyle muşmula, yalnızca bir bitki değil aynı zamanda mevsimlerin, inançların ve gündelik yaşamın iç içe geçtiği bir kültür öğesidir.
Teşekkürler
İstanbul Beykoz’daki bahçesinde kendi eliyle diktiği ve yetiştirdiği ağaçtan bitki örneği temin etmemi sağlayan Prof. Dr. Mehmet Danacı’ya teşekkür ederim.